دوره نوجوانی یکی از حساس ترین ، دوره های زندگی است که ، اهمیت بسزایی دارد .در این دوره نوجوانان به لحاظ فیزیکی ، عاطفی و اخلاقی در حال تغییرهستند و گاهاً دچار تنش هایی نیز می شوند . نوجوانان در این دوره تمایل دارند استقلال خود را به نمایش بگذارند و به همین علت بسیار پر انرژی هستند واین مهم موجب بروز تعارضهایی بین آنها و والدینشان می شود . ارتباط برقرار کردن در این زمان با نوجوان بسیار حائز اهمیت است چرا که بیش از هر وقت دیگری به یک پشتوانه محکم برای حمایت عاطفی نیازمند ند . پدر و مادر می بایست به نحوی مطلوب نوجوان را جذب محبت خود نمایند .در این راستا می بایست :
دوستان فرزندمان را بشناسیم و با والدینشان ارتباط برقرار کنیم ، با نوجوانمان در تعامل و گفتگو باشیم و وقت بگذرانیم ، به حریم خصوصی آنها احترام بگذاریم ، به آنچه مطالعه می کنند و می بینند نظارگر باشیم ،به خاطر قابل اعتماد بودنشان پاداش دهیم و تشویق کنیم ،قوانین مناسبی در خانواده داشته باشیم ، علائم هشدار دهنده را بشناسیم و…
تعارض های حل نشده در دوره نوجوانی وعدم ارتباط مطلوب با والدین، نوجوانان را به سمت و سوی گروه همسن وسالان سوق می دهد ودر این میان گرایش به همسالان آنها را از خانواده دور و در بعضی مواقع می تواند منجر به اتفاقات و پریشانی ها و درگیری های لفظی و فیزیکی با خانواده شود .چرا که در این برهه از زمان بیشترین تأثیر پذیری از گروه همسالان است و این یک امر اجتناب ناپذیراست .
در واقع یکی از کلیشه های رایج این دوره سرکشی و طغیان گری در تضاد با والدین است که مهمترین اصل و علت تمام کشمکش های دوره نوجوانی دستیابی به استقلال می باشد . البته مقدار معینی از تغییرات در این دوره طبیعی بوده ولی چنانچه در طولانی مدت و به مقدار زیاد شخصیت و یا رفتار نوجوان دستخوش تغییر شود می توان از مشاور و یا روانپزشک راهنمایی دریافت نمود .
علائم هشدار دهنده در این زمینه عبارتند از :
تمایل نداشتن به ادامه تحصیل(ترک تحصیل) ، افزایش یا کاهش وزن ،کنجکاوی و یا شوخی در مورد خود زنی و یاخود کشی ،طفره رفتن از مدرسه ،مشکلات خواب ،نشانه هایی از مصرف دخانیات و…
چنانچه رفتارنامناسبی بیش از دو هفته طول بکشد ، می تواند نشانه هایی از رفتار پرخطر و مشکلات اساسی در روان نوجوان باشد . با پیشرفت سنی و گذشتن از دوران نوجوانی به وضوح متوجه کم شدن تنش هاو ناسازگاری ها و فرازو نشیب های این دوران خواهید شد و در نهایت آنها مسئولیت پذیر و مستقل می توانند با دیگران ارتباط برقرار نمایند واین منوط به حس اعتماد واطمینانی است که شما در این دوره به آنها داده اید .
ارتباط با نوجوان اگر بر اساس محبت و احترام ، علاقه و صمیمیت استوار باشد .اعتماد به نفس و امنیت روان را در آنها تأمین و در حالی که اگر مبنای تعاملات با آنها بر پایه خشونت و فشار ، تحقیر شدن و عدم اعتماد باشد موجب اختلال های عصبی و دشواریهای روانی و رفتاری خواهد شد . در حقیقت هر چه فاصله بین والد و فرزند در این دوره بیشتر باشد ،خانواده درآینده مشکلات بیشتری پیش رو خواهد داشت .بزرگترین اشتباه تنها گذاشتن نوجوان در مهمترین دوره زندگی که به گفته روانشناسان دوره طوفان و فشار روانی است می باشد .
برای این که بتوانیم به فرزندمان در دوره بلوغ نزدیک شویم یک شرط مهم وجود دارد و آن هم آشنایی با دنیای مدرن که در فضایش زندگی می کنیم .دنیای بازیهای پلی استیشن ،اپلیکیشن ها ،گروه های اجتماعی و… که اینترنت نقش مهمی دارد . در واقع ما در حال گذار از دنیای سنتی به دنیای مدرن هستیم، پس می بایست مدام به روز رسانی شویم تا بتوانیم با نوجوانمان همراه شویم و ارتباط برقرار کنیم در این صورت تصمیمها ، عقاید و پیشنهادها ی ما هم مورد قبول آنها واقع
می شود .
توصیه های کلیدی :
در صورتی که مایلید نوجوان در زندگی مرتکب اشتباهات بزرگی نشود ، آزادی منطقی در تصمیم گیری و رفتارشان بدهید و همیشه از دور نقش حامی و مراقبش را داشته باشید .
به بیان ساده در مسیر زندگی فرزندانمان نقش محافظ و گاردریل را در جاده زندگی بازی کنیم و بگذاریم فرمان زندگی به دست خودشان باشد .
توصیه های تربیتی جهت ارتباط با نوجوان:
1-اگر می خواهیم صحبت های مان را بپذیرند درکشان کنیم
2-در مواقع لزوم تشویق و تحسین را فراموش نکنیم
3- محبت خود را ابراز کنیم
4-از کلمات لطفا و متشکرم در صحبت هایمان استفاده کنیم
5-حس خوب احترام و اعتماد را به فرزندمان هدیه کنیم
تهیه و تنظیم کننده : نرجس جعفری – مشاور آموزشگاه
تایید کننده: محمد دلپسند – مدیریت آموزشگاه